Skimpflacja to zupełnie nowy termin w ekonomii, który w obliczu rosnącej inflacji coraz częściej pojawia się mediach głównego nurtu. Czym jest skimpflacja, jak ją rozpoznać i jakie są jej przyczyny?
Skimpflacja – co to?
Skimpflacja (ekonomia) polega na obniżeniu jakości oferowanych produktów i usług przy jednoczesnym utrzymaniu lub nawet wzrośnie dotychczasowej ceny. Obok shrinkflacji skimpflacja ma jeden cel, zmniejszenie kosztów z zachowaniem tych samych wpływów ze sprzedaży towarów lub usług.
Termin skimpflacja wywodzi się z języka angielskiego, a dokładniej połączenia dwóch słów skimp (skąpić) i inflation (inflacja). Określenie to po raz pierwszy pojawiło się jesienią 2021 roku w podcaście “Planet Money” i dotyczyło obniżenia jakości oferowanych usług oraz zmniejszeniu dostępności ofert takich firm jak Disney czy linie lotnicze oferujące wycieczki[1].
Skimpflacja rozlała się po całym świecie w czasie pandemii COVID-19, w trakcie której największe firmy oferujące produkty i usługi, głównie dla konsumentów, cięły koszty poprzez zmniejszenie dostępności oferowanych produktów czy usług, ale także obniżając jakość swoich wyrobów. Obok shrinkflacji, skimpflacja oferuje mniejszy lub gorszy jakościowo produkt za tę samą cenę.
Przyczyny skimpflacji
Do głównych przyczyn skimpflacji zaliczyć można przede wszystkim konieczność redukcji kosztów, co wynika z rosnących kosztów wytworzenia produktów lub usług. Skimpflacja ma miejsce zwykle w trakcie wysokiej inflacji lub jest działaniem celowym, a więc motywowanym chęcią zwiększenia zysków.
W dobie pandemii COVID-19 firmy praktykujące skimpflację tłumaczyły to koniecznością przetrwania, zważywszy na ograniczenie rynków zbytu – lockdown i ogólna niepewność konsumentów i “zamknięcie” gospodarek.
Zarówno ze skimpflacją, jak i shrinkflacją możemy mieć do czynienia także w przypadku stosowania zmowy cenowej, polegającej na ograniczeniu oferowanych usług lub produktów przez największe podmioty na rynku w celu zmaksymalizowania zysków z jednoczesnym obniżeniem kosztów produkcji / wytworzenia.
Wady skimpflacji
Niewątpliwą wadą skimpflacji, dla podmiotu stosującego tę praktykę, jest możliwość utraty nawet najbardziej lojalnych klientów. Obniżenie jakości oferowanych usług czy też produktów może skończyć się odpływem klientów do konkurencyjnych podmiotów z danej branży lub całkowita rezygnacja z danych dóbr.
Dla konsumentów (klientów) negatywnym skutkiem skimpflacji jest konieczność ponoszenia tych samych nakładów finansowych na produkty gorsze jakościowo lub – w przypadku zmniejszania dostępności – konieczność wyboru zamienników.
Przykłady skimpflacji
Skimpflację najprościej zobrazować na przykładach z życia wziętych, a więc takich, które doprowadziły do powstania tego terminu jesienią 2021 roku. Doskonałym przykładem skimpflacji jest ograniczenie ilości lotów przez linie lotnicze w dobie pandemii COVID-19, co w konsekwencji zmniejszało możliwość wyboru różnych kierunków podróży.
Innym przykładem może być skrócenie godzin otwarcia biura czy sklepu, co jest spowodowane cięciem kosztów przez daną firmę i jednocześnie ograniczeniem dostępności dla klientów tej firmy.
Skimpflacja może mieć miejsce także w gastronomii, gdy – z uwagi na ograniczenie ilości personelu – znacząco wydłuża się czas oczekiwania na posiłek. W przypadku gastronomii można zaobserwować jednoczesną skimpflację (obniżenie jakości) i shrinkflację (zmniejszenie objętości), co może stanowić duże wyzwanie wizerunkowe dla właściciela restauracji.
Przykładem skimpflacji w kontekście wyrobów spożywczych może być obniżenie zawartości kakao w czekoladzie czy batoniku oraz stosowanie zamienników droższych produktów (gorszej jakości cukier, inny olej, etc.).
Czy skimpflacja jest legalna?
Tak, nie ma w Polsce, ani na świecie, przepisów, które zabraniałyby firmom obniżenie jakości świadczonych przez siebie usług czy oferowanych produktów z utrzymywaniem tej samej ceny. Wyjątek stanowią usługi lub produkty, których jakość nie może zostać obniżona z uwagi na wymogi prawne (medycyna, farmacja, etc.).
Jak rozpoznać skimpflację?
Skimpflację najprościej rozpoznać porównując usługi i produkty oferowane przez daną firmę na przestrzeni czasu. Jeśli wydłuża się czas oczekiwania na daną usługę, niekoniecznie jest to kwestia zwiększenia popytu, a być może właśnie redukcja kosztów. W przypadku produktów prostym rozwiązaniem jest porównanie składu oferowanego produktu, co może być niemożliwe we wszystkich przypadkach.
Jak walczyć ze skimpflacją?
Jeśli uważasz, że firma praktykuje skimpflację, najprostszym rozwiązaniem jest negocjowanie ceny lub całkowita rezygnacja z usług oferowanych przez daną firmę. Nic tak skutecznie nie działa na przedsiębiorców, jak odejście do konkurencji.
