W całym 2022 roku upadłość konsumencką ogłosiło łącznie ponad 15,6 tys. osób i był to wynik niższy niż w 2021 roku, ale jednocześnie wyższy niż w 2020. Tylko w ciągu pierwszych 3 miesięcy 2023 roku sądy wydały już jednak ponad 5,3 takich decyzji, co oznacza, że w tym roku liczba bankrutów może być rekordowa.
Upadłość konsumencka 2022 – dane napawające optymizmem
Łączna liczba upadłości konsumenckich orzeczonych przez sądy w całym 2022 roku wynosiła dokładnie 15 622. Na poniższym wykresie widać, że po rekordowym 2021 roku, w którym upadłość ogłosiło aż 18 205 osób, liczba nowych upadłości lekko wyhamowała.
Za nagły wzrost liczby upadłości w 2020 roku bez wątpienia odpowiadała liberalizacja przepisów, a dokładniej zniesienie wymogu tzw. niezawinienia. Do 24 marca 2020 r. praktycznie połowa wniosków o upadłość była przez sądy oddalana, ponieważ wymogiem ogłoszenia upadłości była przesłanka, aby upadłość nie była niezawiniona przez dłużnika.
Aktualnie wszystkie poprawnie złożone wnioski o upadłość konsumencką kończą się jej ogłoszeniem, a sądy ustalają jedynie ewentualną wysokość spłaty (na miarę możliwości dłużnika) oraz jej okres (maksymalnie 7 lat).
Zmiana przepisów spowodowała, że do sądów na przestrzeni ostatnich dwóch-trzech lat zaczęły napływać tysiące kolejnych wniosków o upadłość, także tych osób, które wpadły w niemożność spłaty swoich zobowiązań z własnej winy, a więc np. przez lekkomyślność czy zaniedbanie.
Skąd zatem spadek liczby ogłoszonych upadłości w 2022 roku? Według prawników specjalizujących się w prawie upadłościowym za krótkotrwałą zmianę trendu, a w zasadzie (co widać już po pierwszych miesiącach tego roku) chwilowe spowolnienie, odpowiedzialna jest zmiana sposobu składania wniosków i „zator” w systemach teleinformatycznych sądów.
„Od momentu wprowadzenie Krajowego Rejestru Zadłużonych w większości sądów drastycznie wydłużył się czas oczekiwania na rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości. Wcześniej wynosił on średnio 2-3 miesiące. Aktualnie w niektórych sądach zajmuje to nawet pół roku lub dłużej. Tym samym gros wniosków złożonych w 2022 r. nie zostało dotychczas rozpoznanych” – wskazywał na łamach Bankiera adwokat Michał Hajduk, specjalizujący się w sprawach upadłościowych.
Przypuszczenia prawników właśnie się materializują, a po najnowszych danych płynących z Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej widać to nader dobitnie.
Upadłość konsumencka 2023. To może być najgorszy rok
Tylko na przestrzeni trzech pierwszych miesięcy 2023 r. sądy z całej Polski ogłosiły łącznie 5352 upadłości konsumenckie, co oznacza, że – jeśli trend ten utrzyma się przez wszystkie miesiące – rok 2023 może być najgorszy w historii. Warte podkreślenia jest także to, że ponad 2 tys. upadłości w 2023 roku ogłoszono w marcu tego roku. Jest to zatem najgorszy miesiąc, odkąd w Polsce wprowadzono możliwość ogłoszenia upadłości przez konsumentów.
Najwięcej dłużników w pierwszym kwartale 2023 przybyło w Warszawie (331), na drugim miejscu uplasował się Kraków, w którym do końca marca przybyło 137 nowych bankrutów. Trzecie miejsce zajęła Łódź, w której upadłość konsumencką ogłosiło łącznie 137 osób.
Po względem województw w pierwszym kwartale 2023 roku królował Śląsk (1172), który odpowiada za 21,91 procent wszystkich upadłości. Dalej Mazowsze, w którym przybyło na przestrzeni trzech pierwszych miesięcy tego roku 692 bankrutów (12,93 procent wszystkich upadłości). Na trzecim miejscu znalazła się Wielkopolska z 493 nowymi bankrutami, którzy odpowiadają za łącznie 9,21 procent całości.
Pod względem wieku w upadłości konsumenckiej w 2023 roku przodują osoby powyżej 60 roku życia, które stanowią na ten moment 26,07 procent wszystkich bankrutów. Najmłodszy z bankrutów w 2023 roku (jak dotąd) miał 21 lat, najstarszy zaś 88. Średnia wieku statystycznego bankruta w 2023 roku to 49 lat.
Jeśli dynamika wzrostu liczby upadłości konsumenckiej utrzyma się na tym samym poziomie, co w pierwszych trzech miesiącach, 2023 rok będzie rekordowy, a liczba bankrutów w ciągu 12 miesięcy powiększyć się może nawet o ponad 21 tysięcy.
Dane: COIG
