Bon mieszkaniowy. Warunki, terminy, kwota dopłaty

Bon mieszkaniowy miał być odpowiedzią rządu na coraz trudniejszy dostęp Polaków do własnych mieszkań. Miał, bo po “rewolucyjnym” programie pozostały aktualnie jedynie deklaracje i tysiące niespełnionych marzeń o własnych czterech ścianach. Kiedy bony na mieszkanie będą dostępne? Komu należy się bon mieszkaniowy i ile wynosi?

Czym jest bon mieszkaniowy?

Bon mieszkaniowy to rozwiązanie zaproponowane przez rząd w ramach Polskiego Ładu. Jego celem miało być wsparcie rodzin (ale nie tylko) planujących zakup lub wynajem mieszkania na potrzeby własne. Bony mieszkaniowe, obok kredytu hipotecznego bez wkładu własnego oraz kredytu mieszkaniowego na 2 procent, to propozycja adresowana do rodzin, które nie mogą pozwolić sobie na zakup nieruchomości bez rządowego wsparcia – np. zaciągnąć kredyt mieszkaniowy na “rynkowych warunkach”.

Po raz pierwszy o bonie mieszkaniowym usłyszeliśmy już w 2021 roku, a jego wprowadzenie zapowiadał m.in. były minister rozwoju i technologii, Jarosław Gowin.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii opracowało nawet specjalny spot reklamowy dotyczący bonów mieszkaniowych, w którym deklarowano wsparcie nie tylko dla rodzin, ale również osób samotnych – singli.

O bonach mieszkaniowych, dzięki którym tysiące Polaków będą mogły częściowo sfinansować zakup lub wynajem mieszkania w samych superlatywach wypowiadała się także była wiceminister rozwoju, Anna Kornecka.

Dalsza część artykułu powstała na bazie deklaracji Ministerstwa Rozwoju z 2021 oraz początku 2022 roku. Do dnia aktualizacji artykułu do Sejmu nie trafiła nawet stosowna ustawa.

Jak działa bon mieszkaniowy? (założenia Polskiego Ładu)

Bon na mieszkanie ma mieć formę bezgotówkową, a świadczenie ma charakter wsparcia celowego, co oznacza, że nie będzie to pomoc, którą można przeznaczyć na dowolne cele. Jego działanie ma być zatem zbliżone do bonu turystycznego, który poznaliśmy w czasach pandemii COVID-19.

Realizacja bonu mieszkaniowego odbywać ma się zgodnie z wytycznymi Ministerstwa, a te poznać powinniśmy w najbliższych miesiącach. Pewne jest to, że bon na mieszkanie miał być przydzielany “osobowo”, co uniemożliwiłoby jego wykorzystanie przez osoby nieuprawnione. Nie będzie także możliwości sprzedania bonu, jego wymiany lub w jakiejkolwiek innej formie przeniesienia na inną osobę.

Dla kogo bony na mieszkanie?

Bony mieszkaniowe kierowana są zarówno do rodzin z dziećmi, ale także osób samotnie wychowujących dzieci / dziecko. Prócz tego, z rodzinnego bonu mieszkaniowego skorzystać mają także bezdzietne pary, a nawet – jak przekonywali rządzący – bezdzietni single.

Co istotne, o wysokości bonu na mieszkanie decydować ma nie wysokość dochodów, ale ilość dzieci w gospodarstwie domowym, o czym w dalszej części artykułu.

Na co można przeznaczyć bon mieszkaniowy?

Zgodnie z założeniami, które przedstawiali pod koniec 2021 roku rządzący oraz przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju, bon mieszkaniowy miał umożliwić zakup lub wynajem mieszkania. Nie każdy rodzaj bonu będzie można wykorzystać jednak w ten sam sposób. Nie każdą nieruchomość także nim częściowo sfinansujemy.

Rodzaje bonów mieszkaniowych

W planach Ministerstwa Rozwoju były dwa bony na mieszkanie:

• społeczny bon mieszkaniowy
• rodzinny bon mieszkaniowy

Każdy z nich adresowany jest do innej grupy osób (gospodarstw domowych), różnią się także kwotą oraz przeznaczeniem. Nie każdy bon mieszkaniowy można wykorzystać jednak w ten sam sposób.

Społeczny bon mieszkaniowy

Pierwszym rodzajem bonu na mieszkanie jest społeczny bon mieszkaniowy. Ta forma świadczenia kierowana ma być do:

• osób samotnych
• bezdzietnych małżeństw
• gospodarstw domowych z jednym lub dwojgiem dzieci

Wysokość społecznego bonu na mieszkanie uzależniona jest od ilości osób w gospodarstwie domowym i wynosi odpowiednio:

• 5 tysięcy złotych w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego
• 10 tysięcy złotych w przypadku bezdzietnych małżeństw
• 25 tysięcy dla gospodarstw domowych z jednym dzieckiem
• 40 tysięcy złotych dla gospodarstw domowych z dwójką dzieci.

Społeczny bon na mieszkanie przeznaczyć można na:

• partycypację w Towarzystwie Budownictwa Społecznego (TBS) lub Spółdzielczej Inicjatywie Mieszkaniowej (SIM);
• wkład mieszkaniowy w spółdzielni mieszkaniowej, od której będzie kupowane mieszkanie;
• wkład własny w spółdzielni mieszkaniowej, od której ma być wynajęte mieszkanie.

Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez rządzących, bon społeczny nie będzie mógł zostać wykorzystany na zakup mieszkania “na wolnym rynku”, ani na budowę domu jednorodzinnego.

Rodzinny bon mieszkaniowy

Drugim rodzajem bonu na mieszkanie jest rodzinny bon mieszkaniowy. Ten rodzaj dopłaty do mieszkania adresowany ma być wyłącznie do rodzin z minimum trójką dziećmi lub do tych gospodarstw domowych, w których znajduje się osoba z orzekniętą niepełnosprawnością.

Na bon rodzinny nie mogą liczyć zatem bezdzietne małżeństwa ani inni beneficjenci społecznych bonów mieszkaniowych.

Wysokość rodzinnego bonu na mieszkanie jest znacznie wyższa od kwot, na jakie mogą liczyć gospodarstwa domowe, do których adresowany jest bon społeczny. Na jej wysokość wpływ ma także to, czy rodzina posiada już prawa do jakiejś nieruchomości mieszkalnej.

Jak informowało na początku roku Ministerstwo Rozwoju, minimalna kwota rodzinnego bonu mieszkaniowego wynosi 55 tysięcy złotych, maksymalna zaś to aż 145 tysięcy złotych.

Zgodnie z przekazywanymi informacjami, gospodarstwa domowe z minimum trójką dzieci, które nie posiadają własnego mieszkania (prawa do innej nieruchomości mieszkalnej) lub jego powierzchnia nie przekracza 65m2 w ramach bonu rodzinnego otrzyma 100 tysięcy złotych. Każde kolejne dziecko powiększa wartość rodzinnego bonu o 15 tysięcy złotych. Maksymalna wartość to jednak 145 tysięcy złotych.

Rodzina z minimum trójką dzieci, ale prawem do innej nieruchomości, której metraż przekracza 65m2 w ramach rodzinnego bonu mieszkaniowego otrzyma 55 tysięcy złotych. Każde kolejne dziecko powiększy wartość bonu o dodatkowe 15 tysięcy złotych.

Rodzinny bon na mieszkanie przeznaczyć można na:

• partycypację w TBS lub Społecznej Inicjatywie Mieszkaniowej (SIM),
• wkład mieszkaniowy w spółdzielni mieszkaniowej,
• kupno mieszkania lub domu oraz budowę domu jednorodzinnego.

Bon mieszkaniowy. Gdzie złożyć wniosek?

Jak przekazywało jeszcze kilka miesięcy temu Ministerstwo Rozwoju, obsługą wniosków oraz przydzielaniem bonów mieszkaniowych zajmować ma się Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Co za tym idzie, proces będzie zbliżony do tego, z którym mieliśmy do czynienia w przypadku bonów turystycznych.

Wniosek o bon mieszkaniowy ma być dostępny w ZUS przez cały rok, jednak przyznanie świadczenia w danym roku zależne będzie od ewentualnego wyczerpania puli środków, która wynosić ma 1,2 mld złotych rocznie.

Bon mieszkaniowy 2023. Kiedy ruszy nabór wniosków?

W planach rządu było uruchomienie programu jeszcze w 2022 roku. Pierwsze bony miały być zaś wydawane od 1 stycznia 2023 r., a program funkcjonować ma do roku 2030.

Mimo początkowych deklaracji rządzących bon mieszkaniowy nie przeszedł jeszcze nawet drabinki legislacyjnej, a do dnia publikacji tego artykułu Ministerstwo Rozwoju nie przygotowało nawet stosownej ustawy.

Bon mieszkaniowy gov.pl usuwa wszelkie informacje

Po hucznym ogłoszeniu przez rządzących planów wprowadzenia programu wsparcia dla rodzin na stronach w domenie gov.pl pojawiło się kilka informacji omawiających rodzinne oraz społeczne bony mieszkaniowe. W chwili publikacji tego artykułu żaden z wcześniejszych wpisów Ministerstwa Sprawiedliwości ani innego resortu rządu premiera Morawieckiego nie jest już jednak dostępny na stronie gov.pl.

Mimo prośby o komentarz do dnia dzisiejszego Billfold nie otrzymał żadnej informacji zwrotnej w sprawie programu od przedstawicieli resortu podległego Waldemarowi Budzie.

Bony na mieszkanie – często zadawane pytania (FAQ)

Poniżej przedstawiamy najczęstsze pytania dotyczące rodzinnego bonu na mieszkanie oraz społecznego bonu mieszkaniowego, które miały wejść w życie już w 2022 roku.