Podatek Belki to potoczna nazwa podatku od dochodów kapitałowych w Polsce, który często też jest nazywany daniną od oszczędności. Określenie to nie jest oczywiście błędne, jednak podatek Belki oprócz zysków z lokat bankowych, czy kont oszczędnościowych, obejmuje również wiele innych źródeł dochodu dla osób fizycznych. Jeżeli chcesz dowiedzieć się jakie to źródła oraz poznać wszystkie niezbędne fakty dotyczące podatku Belki, koniecznie przeczytaj ten artykuł!
Czym jest podatek Belki?
Tak jak już wcześniej wspomnieliśmy, podatek Belki to nic innego jak podatek od dochodów kapitałowych w Polsce, czyli rodzaj ryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych. W polskim prawie obowiązuje już od 2002 roku, a jego pomysłodawcą był Marek Belka, czyli ówczesny minister finansów i vicepremier w rządzie SLD, na którego czele stał Leszek Miller.
Co ciekawe, początkowo podatek Belki miał być tymczasowy. Jednak na przestrzeni ostatnich lat okazał się on wyjątkowo korzystny dla budżetu państwa i pomimo wielu obietnic oraz zapowiedzi następujących po sobie, kolejnych rządzących, podatek Belki w dalszym ciągu jest aktualny i na ten moment nic nie wskazuje na to, aby miało się to zmienić.
Ile wynosi podatek Belki?
Aktualnie, w 2023 roku, podatek od dochodów kapitałowych wynosi 19% wypracowanego zysku. Jednak jego wysokość nie zawsze była taka sama. Początkowo, w momencie wprowadzenia podatku Belki przez rząd Leszka Millera w 2002 roku, wynosił on 20%. Zmiana nastąpiła już po dwóch latach, kiedy to w 2004 roku jego wartość została zmniejszona o jeden punkt procentowy do obowiązujących po dziś dzień 19%.
Na ten moment jest to stała, niezmienna wartość, która dotyczy wszystkich przedmiotów opodatkowania, które obejmuje ta danina. Warto wspomnieć również, że jest ona pobierana zarówno od dochodów uzyskanych w Polsce, jak i poza terenami naszego kraju, na rynku zagranicznym.
Jak obliczyć podatek Belki?
Zacznijmy od tego, że w wielu przypadkach, kiedy jesteśmy zobowiązani do opłacenia podatku Belki, nie musimy się tym wcale przejmować, gdyż robi to za nas organ wypłacający nam pieniądze. Jednakże są sytuacje, w których musimy odprowadzić go samodzielnie, dlatego też warto wiedzieć, jak to zrobić.
Jedyną trudnością, z którą możemy się spotkać przy opłacaniu podatku Belki, jest odpowiednie obliczenie kwoty, od której musimy odprowadzić daninę. Mianowicie 19%, które musimy zapłacić dotyczy tylko zarobionych pieniędzy. Na przykład: grając na giełdzie zainwestowaliśmy 2000 zł w akcje konkretnej spółki, po pewnym czasie zdecydowaliśmy się je sprzedać za 2200 zł, w związku z czym zarobiliśmy brutto 200 zł i to właśnie od tej kwoty musimy odprowadzić podatek Belki wynoszący 19%, w związku z czym nasz łączny zarobek netto wynosi 162 zł.
Kiedy płacimy podatek Belki?
Do odprowadzenia podatku od dochodów kapitałowych jesteśmy zobligowani między innymi w momencie wypłacania środków, które zarobiliśmy na wielu przedmiotach opodatkowanych tą daniną. Warto zaznaczyć, że w przypadku znaczącej większości z nich, podatek Belki jest opłacany przez organ wypłacający jeszcze przed przekazaniem środków do ich fizycznego właściciela. Logicznie, wypłata jest wtedy pomniejszona o 19%, a my nie musimy martwić się obliczaniem i odnotowywaniem zapłaty podatku w naszym rocznym rozliczeniu.
Jednak nie wszystkie przedmioty objęte podatkiem Belki gwarantują nam tak łatwe rozliczenie, dlatego też chcielibyśmy przedstawić te najważniejsze i zaznaczyć, które z nich wymagają poświęcenia większej uwagi podczas rozliczenia.
- Pieniądze zgromadzone na koncie oszczędnościowym (wypłacane w postaci odsetek) – w tym przypadku podatek Belki pobierany jest przez bank jeszcze przed wypłatą zarobionych środków, na konto doliczane są odsetki netto bez podatku
- Pieniądze pochodzące z lokat bankowych – podatek Belki od odsetek z lokat jest pobierany dokładnie w ten sam sposób, jak ten od odsetek z konta oszczędnościowego, do naszej kieszeni trafiają odsetki netto już wcześniej pomniejszone o podatek
- Obligacje skarbowe – podatek Belki od obligacji skarbowych pobierany jest za Ciebie jeszcze przed wypłatą zarobionych środków, w związku z czym nie musisz odnotowywać go w swoim rocznym sprawozdaniu podatkowym
- Akcje i operacje giełdowe – kiedy samodzielnie inwestujemy na giełdzie sytuacja jest trudniejsza, gdyż podatek Belki od wypłaconych akcji musimy odprowadzić na własną rękę, w tym celu musimy rozliczyć PIT, który wskaże nam ile pieniędzy musimy odprowadzić na rzecz tej daniny
- Fundusze inwestycyjne – w tym przypadku podatek Belki, również musisz odprowadzić samodzielnie, jednak obowiązuje on tylko wtedy gdy wycofujesz kapitał z inwestycji, której fundusz wypracowała zysk, w przeciwnym razie danina Cię nie dotyczy
Omówione przez nas przedmioty to zdecydowanie najpopularniejsze z tych, które są objęte podatkiem Belki. Jednak nie są to oczywiście wszystkie źródła zarobku, które są opodatkowane przez tę daninę. Ich pełna lista znajduje się w art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Czy można uniknąć podatku Belki?
Po upływie dwudziestu jeden lat od wprowadzenia podatku Belki, większość obywateli naszego kraju, którzy aktywnie zarabiają na różnorakich instrumentach finansowych, zdaje sobie sprawę, że danina ta raczej nie zniknie. W szczególności dlatego, że generuje ona z roku na rok coraz większe zyski dla budżetu państwa. W ubiegłym roku było to rekordowe 5,75 mld zł!
W takim razie, skoro nie można liczyć na usunięcie podatku belki, czy można go w legalny sposób ominąć? Niestety, jeżeli przyjrzymy się wcześniej omówionym przedmiotom opodatkowania, wychodzi na to, że za odprowadzenie daniny od większości z nich odpowiada organ wypłacający nam pieniądze. W związku z tym uniknięcie podatku belki w przypadku wypłacania, między innymi, odsetek z lokat, czy konta oszczędnościowego jest niemożliwe.
Unikanie podatku Belki z IKE oraz IZKE
Istnieją jednak instrumenty finansowe, które pomagają nam oszczędzić pieniądze i jednocześnie, przy spełnieniu określonych warunków, zwalniają nas z odprowadzenia podatku Belki. Mowa tu oczywiście o IKE oraz IZKE, czyli dwóch, popularnych produktach emerytalnych.
- IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) – w myśl polskiego prawa zyski kapitałowe pochodzące z IKE są wprost zwolnione z podatku Belki. Jedynym warunkiem, który należy spełnić, aby rzeczywiście nie musieć odprowadzać tej daniny, jest niewypłacanie środków z IKE do 60 roku życia
- IZKE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) – uniknięcie daniny od dochodów kapitałowych pochodzących z IZKE jest równie proste, jak w przypadku IKE. Aby tego dokonać wystarczy co najmniej przez 5 lat odliczać wpłaty na IZKE od dochodu w ramach rozliczenia rocznego, oprócz tego pieniądze te należy wypłacić dopiero po ukończeniu 65 roku życia. Po spełnieniu tych warunków będziemy zwolnieni z podatku Belki, lecz w zamian za to obowiązkowo zapłacimy zryczałtowany, 10% podatek od zgromadzonej kwoty.
Planując długotrwałe zarobki naprawdę warto wziąć pod uwagę te dwa produkty emerytalne, które nie dość, że często gwarantują nam dobre, dodatkowe pieniądze na starość, to również, w przeciwieństwie do wielu innych instrumentów finansowych, zwalniają nas z płacenia wysokiego, 19% podatku Belki.
Oprócz IKE oraz IZKE w skład III filaru emerytalnego wchodzą, również Pracownicze Plany Kapitałowe (PKK) i Pracownicze Programy Emerytalne (PPE). Podobnie jak IKE i IZKE instrumenty te, po spełnieniu prostych warunków, dają nam możliwość uniknięcia płacenia podatku Belki, jednak nie są one tak popularne oraz gwarantują mniejszy zysk niż wcześniej omówione IKE i IZKE.
Podatek Belki w kampanii wyborczej 2023
Jak dobrze wiemy, wybory parlamentarne w Polsce zbliżają się wielkimi krokami, w związku z tym, również trwa zacięta i dynamiczna kampania wyborcza, która obfituje w niezliczoną ilość zaskakujących obietnic z każdej strony barykady politycznej. Jednak czy przed październikowymi wyborami mówi się o zmianach w podatku Belki?
Jak wynika z ubiegłorocznego sondażu UCE Research i SYNO Poland aż 67,5% Polaków opowiada się za zniesieniem podatku Belki, dla porównania tylko 9,2% ankietowanych uważa, że danina ta powinna pozostać niezmieniona.
W związku z tym sondażem, obecna partia rządząca, w zeszłym roku przedstawiała propozycje modyfikacji podatku Belki. Mianowicie zyski do 10 tys. złotych rocznie miałyby być zwolnione z tej daniny, natomiast sam podatek pozostałby obowiązkowy dla większych, rocznych zysków, jednak byłby on podniesiony do 20%. Zapowiedzi te jednak został zapomniane i nie są aktualnie poruszane przez przedstawicieli partii rządzącej podczas trwającej kampanii wyborczej.
Od początku oficjalnej kampanii wyborczej opozycja raczej nie podejmowała tematu podatku Belki, jednak sytuacja diametralnie się zmieniła kiedy to Izabela Leszczyna, posłanka Koalicji Obywatelskiej, podczas swojego wystąpienia (9 września) zapowiedziała likwidacje podatku Belki. Obietnica ta została zauważona przez media, lecz do tej pory nie została jednak potwierdzona przez żadnego z liderów KO.
Podsumowanie
Podatek Belki od momentu jego wprowadzenia w 2002 roku jest jednym z ważniejszych i najpopularniejszych podatków w naszym kraju. Nie da się ukryć, że przez ostatnie 21 lat budził spore kontrowersje, a dyskusji na jego temat zostało przeprowadzonych naprawdę wiele. Rozmowy o jego konieczność trwają po dziś dzień, szczególnie w kontekście trwającej kampanii wyborczej.
Jednak najmocniej odczuwają go obywatele naszego kraju, którzy przez niego często tracą naprawdę dużą część ciężko zaoszczędzony pieniędzy, czego właściwie, nawet nie zawsze są świadomi. W związku tym, mamy nadzieję, że dzisiejszy artykuł przybliżył, najważniejsze szczegóły dotyczące podatku Belki oraz dokładnie wytłumaczył jego sens i działanie.
FAQ
Ile wynosi podatek Belki w 2023 roku?
Podatek od dochodów kapitałowych w Polsce, zwany potocznie podatkiem Belki, aktualnie wynosi 19%. Jest to wartość niezmienna od 2004 roku, jednak na początku jego istnienia, między 2002 a 2004 rokiem, wynosił on 20%.
Czy istnieje szansa na likwidację podatku Belki?
Biorąc pod uwagę to, że danina ta przynosi aktualnie rekordowe zyski dla budżetu państwa (w 2022 roku wyniosły one aż 5,75 mld zł), nie zanosi się na to aby podatek ten został w pełni zniesiony.
Jednak zapowiedzi niektórych przedstawicieli partii opozycyjnych (Izabela Leszczyna), podczas trwającej kampanii wyborczej, wskazują na to, że usunięcie podatku Belki to jedna z propozycji, którą przedstawia KO. Natomiast są to tylko wypowiedzi pojedynczych polityków, do tej pory żaden z liderów opozycji nie odniósł się to tych słów.
W jaki sposób można uniknąć podatku Belki korzystając z IKE oraz IZKE?
W przypadku IKE, jedynym warunkiem, który należy spełnić, aby rzeczywiście nie musieć odprowadzać tej daniny, jest niewypłacanie środków z IKE do 60 roku życia. Po spełnieniu tego warunku będziemy w pełni zwolnieni z płacenia podatku Belki.
Trochę inaczej jest w przypadku IZKE, aby uniknąc podatku Belki należy co najmniej przez 5 lat odliczać wpłaty na IZKE od dochodu w ramach rozliczenia rocznego, oprócz tego pieniądze te należy wypłacić dopiero po ukończeniu 65 roku życia. Po spełnieniu tych warunków będziemy zwolnieni z podatku Belki, lecz w zamian za to obowiązkowo zapłacimy zryczałtowany, 10% podatek od zgromadzonej kwoty.
Koniecznie przeczytaj: