Współczynnik debt-to-income, czyli stosunek zadłużenia do dochodów, jest kluczowym elementem oceny zdolności kredytowej potencjalnego kredytobiorcy. Używany jest on przez banki na całym świecie do określenia warunków, na jakich klient może otrzymać kredyt lub może być powodem negatywnego rozpatrzenia wniosku o jego udzielenie. Jest on brany pod uwagę w przypadku osób, które ubiegają się o pożyczkę, jednocześnie mając inne zobowiązania finansowe, takie jak pożyczki, karty kredytowe lub leasing. W tym artykule przedstawimy wszystkie najważniejsze informacje o współczynniku debt-to-income.
Jak działa współczynnik debt-to-income?
Tak jak wcześniej wspomniano, debt-to-income ratio to inaczej stosunek zadłużenia do dochodów. Pomaga on więc określić, jak dużą część miesięcznego dochodu osoba przeznacza na spłatę długu. Aby go obliczyć, należy zsumować miesięczne zobowiązania w jedną kwotę, a następnie podzielić ją przez miesięczny dochód brutto.
Współczynnik debt-to-income dzieli się na Front-End DTI oraz Back-End DTI, z czego ten pierwszy bierze pod uwagę tylko zobowiązania finansowe dotyczące kosztów mieszkaniowych, takich jak rata kredytu hipotecznego, podatek od nieruchomości i ubezpieczenie. Z kolei Back-End DTI obliczany jest na podstawie wszystkich miesięcznych zobowiązań. Banki rozdzielają DTI na te 2 rodzaje aby móc lepiej przeanalizować sytuację finansową klienta.
Przykłady obliczania współczynnika debt-to-income
Poniżej przedstawimy dwa przykłady obliczeń współczynnika debt-to-income. Jeden z nich będzie dotyczył Tomasza, który posiada już kredyt hipoteczny i korzysta z karty kredytowej oraz Anny, która spłaca zarówno kredyt hipoteczny, jak i leasing na samochód.
Rata miesięczna kredytu hipotecznego Tomasza wynosi 2500 zł a jego minimalna miesięczna spłata karty kredytowej to 300 zł. Warto zaznaczyć, że przy obliczaniu współczynnika debt-to-income, nie brane jest pod uwagę nie całe zadłużenie, a właśnie minimalna miesięczna spłata karty kredytowej – jest to najmniejsza kwota, którą klient musi zapłacić bankowi każdego miesiąca, aby uniknąć opóźnień w spłacie długu na karcie kredytowej. Po zsumowaniu obydwu tych miesięcznych kosztów, wychodzi suma 2800 zł. Tomasz zarabia miesięcznie 7000 zł brutto, co w przeliczeniu daje 40%. Jest to akceptowalny poziom, o czym powiemy jeszcze w dalszej części artykułu.
Przyjrzyjmy się więc sytuacji Anny. Jej rata kredytu hipotecznego wynosi 2000 zł a leasingowa 1000 zł. Z powodu zmiany pracy Anna zarabia miesięcznie 5000 zł brutto . Część zarobków, które przeznacza na spłatę zobowiązania jest dużo wyższa od części Tomasza. Współczynnik Debt-to-Income Anny wynosi 60%. Jest to wysoki poziom, który zdecydowanie utrudniłby jej zaciągnięcie kredytu.
Dlaczego współczynnik debt-to-income jest istotny?
Współczynnik DTI jest jednym z kluczowych wskaźników używanych do oceny kondycji finansowej osób prywatnych lub gospodarstw domowych. Odgrywa on znaczącą rolę zarówno dla kredytobiorców, jak i instytucji finansowych, ponieważ pomaga określić zdolność jednostki do zarządzania zasobami finansowymi. Współczynnik debt-to-income jest silnie powiązany ze zdolnością kredytową, która określa w jakim stopniu dana osoba kwalifikuje się do zaciągnięcia zobowiązania finansowego. Omawiany współczynnik jest jednym z kluczowych czynników przy jej ocenie, ponieważ pokazuje, jaka część dochodu jest w danym momencie przeznaczana na spłatę zadłużeń.
Dzięki znajomości swojego współczynnika DTI, łatwiej będzie Ci określić swoją kondycję finansową. Na jego podstawie można zaplanować dalsze kroki związane z finansami, które możesz podjąć, aby poprawić swoją sytuację. Regularne kontrolowanie swojego DTI pozwoli Ci ocenić, czy powinieneś unikać nowych zobowiązań finansowych, jaką masz perspektywę na kolejny kredyt oraz czy nie powinieneś skupić się bardziej na redukcji obecnego zadłużenia.
Warto mieć na uwadze, że osoby z wysokim współczynnikiem debt-to-income są narażone na problemy finansowe w sytuacjach, gdy pojawią się nieoczekiwane koszty, takie jak wydatki na leczenie, naprawę samochodu lub konieczność poradzenia sobie z utratą pracy. Ze względu na ograniczoną elastyczność finansową, w takich sytuacjach osoba może być zmuszona do zaciągnięcia kolejnej pożyczki, która może bezpośrednio prowadzić do spirali zadłużenia – osoba nie jest już w stanie regulować zobowiązań i musi zaciągać kolejne pożyczki na spłatę wcześniejszych długów. Taka sytuacja skutkuje utratą zdolności kredytowej, a w niektórych przypadkach nawet bankructwem.
Współczynnik Debt-to-Income a scoring kredytowy
Scoring kredytowy w Polsce opiera się głównie na ocenie punktowej generowanej przez Biuro Informacji Kredytowej (BIK). Ocena przyznawana jest według skali od 1 do 100 punktów, które liczone są na podstawie historii kredytowej danej osoby. Zaliczają się do niej czynniki, takie jak terminowość spłat, liczba aktywnych kredytów, wysokość zadłużenia oraz częstotliwość składania wniosków kredytowych. Te czynniki są analizowane, po czym na ich podstawie przyznawana jest ocena, nazywana inaczej scoringiem BIK. Każda osoba, która ma jakąkolwiek historię kredytową, posiada również przypisany scoring BIK. Można go sprawdzić na oficjalnej stronie Biura Informacji Kredytowej.
Zarówno współczynnik Debt-to-Income, jak i scoring kredytowy to narzędzia, które pomagają Bankom w ocenie zdolności kredytowej ich klientów. Współczynnik DTI nie wpływa jednak na scoring kredytowy bezpośrednio, ponieważ nie jest on elementem historii kredytowej. Stosunek zadłużenia do dochodów to obliczenie, które ułatwia wyciągnięcie wniosków dopiero na etapie obliczania zdolności kredytowej. Oznacza to, że mimo dobrego scoringu kredytowego, możesz mieć wysokie DTI, co utrudni zaciągnięcie kredytu.
Pośredni wpływ DTI na scoring kredytowy
Tak jak wcześniej wspomniano, Debt-to-Income ratio nie wpływa bezpośrednio na scoring kredytowy, jednak są sytuacje, w których wysoki współczynnik DTI będzie miał wpływ na credit score pośrednio. Przykładowo, jeśli masz dużo zobowiązań, może to prowadzić do trudności z uregulowaniem spłat w terminie. Opóźnienia w spłatach są kluczowym czynnikiem obniżającym poziom scoringu.
Inną możliwością jest sytuacja, w której instytucje odmawiają pożyczki z uwagi na wysoki współczynnik DTI. Wtedy odrzucony wniosek jest widoczny w Twojej historii kredytowej, co przełoży się na ocenę w scoringu.
Jaki poziom DTI jest uznawany za bezpieczny?
Istnieją określone progi współczynnika debt-to-income, które ukazują, jak jego poziom przekłada się na kondycję finansową. Poniżej wyjaśnimy poszczególne progi współczynnika DTI, używane przez ekspertów finansowych i instytucji kredytowych.
- Bardzo dobry poziom – poniżej 20%. Taki poziom ukazuje dużą swobodę finansową osoby, której budżet nie jest nadmiernie obciążony spłatami zadłużeń. Przez instytucję finansowe, taka osoba jest postrzegana jako bezpieczny i wiarygodny klient, który z dużym prawdopodobieństwem spłaci swoje zobowiązanie. Współczynnik DTI poniżej 20% świadczy również o swobodzie finansowej i łatwości w oszczędzaniu i osiąganiu długoterminowych celów.
- Bezpieczny poziom – pomiędzy 20% a 35%. W tym przypadku osoba jest jeszcze bezpieczna finansowo, ale wartość współczynnika świadczy o tym, że na spłatę zobowiązań przeznaczona jest znacząca część dochodów. Na tym poziomie kredytodawcy udzielają pożyczek i kredytów hipotecznych.
- Akceptowalny poziom – pomiędzy 35% a 43%. Osoby z wartością współczynnika znajdującą się w tym przedziale są w stanie otrzymać kredyt hipoteczny na dość dobrych warunkach, jednak banki będą podchodzić do takiego klienta ostrożniej. Jeśli współczynnik debt-to-income wynosi więcej niż 40%, świadczy to już o potencjalnym ryzyku trudności finansowych w przypadku nagłych wydatków.
- Poziom problematyczny – powyżej 43%. Na tym poziomie istnieje jeszcze szansa otrzymania kredytu hipotecznego, jednak będzie on udzielony bardzo niechętnie i na mało korzystnych warunkach. Wartość współczynnika naraża na problemy w uregulowaniu zobowiązań.
- Powyżej 50%. Jeśli wartość współczynnika debt-to-income przekracza 50%, banki nie udzielą kredytu, a osoba z takim współczynnikiem jest narażona na problemy finansowe.
Jakie DTI jest wymagane do różnych kredytów?
Akceptowalny poziom współczynnika DTI różni się w zależności od rodzaju kredytu. W przypadku kredytów hipotecznych, banki preferują wartość nie przekraczającą 36%, jednak tak jak napisane było wyżej, mogą udzielić kredytu jeszcze przy wartości 43% w uzasadnionych przypadkach. Sprawa ma się inaczej jeśli dotyczy kredytów gotówkowych. Wtedy banki są skłonne udzielić ich jeszcze na poziomie 40% do 45%, jednak wtedy pożyczka będzie udzielona na słabych warunkach. Podobnie jest w przypadku leasingów i kredytów na samochody.
Jak poprawić swoje debt-to-income ratio?
Istnieje kilka sposobów, które mogą poprawić współczynnik debt-to-income. Aby to zrobić należy albo zwiększyć dochody, albo zmniejszyć zobowiązania. Poniżej przedstawimy kilka możliwych scenariuszy, które pozwolą Ci zmniejszyć twój współczynnik DTI.
Zwiększenie dochodów
Najbardziej oczywistym rozwiązaniem jest podwyższenie swojej pensji. Można to zrobić zmieniając miejsce pracy lub negocjować o podwyżkę w aktualnym. Warto zastanowić się nad swoimi możliwościami, wyłaniając różne perspektywy i układając długoterminowe plany. Dzięki odkryciu odpowiedniej ścieżki i ciągłym dokształcaniu się, możesz zwiększyć swoją wartość na rynku pracy i zarazem osiągnąć możliwość większych zarobków.
Inną metodą jest znalezienie dodatkowego źródła dochodu. W dobie Internetu sposobów jest naprawdę wiele, więc warto poświęcić część wolnego czasu na rozpoczęcie dodatkowej działalności
Zmniejszenie zadłużenia
Aby obniżyć poziom swojego zadłużenia, oczywiście należy pozbyć się jak największej jego ilości. Istnieją na to dwie popularne metody:
- Metoda lawiny – spłacanie kredytów z najwyższym oprocentowaniem w pierwszej kolejności, aby szybciej zmniejszyć całkowity koszt zadłużenia.
- Metoda śnieżnej kuli – zaczęcie od spłaty najmniejszych długów, aby stopniowo zmniejszać liczbę zobowiązań i motywować się do dalszej redukcji zadłużenia.
Oczywiście należy pamiętać, aby przy tym ograniczyć swoje wydatki konsumpcyjne i skupić się na jak najszybszej spłacie zobowiązań oraz unikać zaciągania kolejnych pożyczek.
W przypadku posiadania kredytu hipotecznego, dobrym pomysłem będzie jego refinansowanie. Polega to na zmianie warunków kredytu za sprawą negocjacji z obecnym bankiem lub przeniesienia kredytu do innego.
